پایه‌های علمی NLP

آرتور شوپنهاور، فیلسوف آلمانی قرن نوزدهم، در مورد پیدایش و توسعه یک علم جدید، می‌نویسد که همه افکار بزرگی که به یک علم مستقل و مهم منجر می‌شوند، از سه مرحله عبور می کنند:
مرحله اول به صورت اطلاعات و افکار پراکنده و در برخی موارد مضحک، مرحله دوم همین اطلاعات و افکار چالش‌برانگیز شده و در نتیجه از بین دیگران مخالفانی را ایجاد می‌کند، و در مرحله سوم، نهایتا به عنوان علم مستقل مورد قبول دیگران واقع می‌شود.

ان ال پی از زمان پیدایش تاکنون چالش‌های زیادی را در حوزه‌های مختلف به ویژه در حوزه روان‌شناسی و روان‌درمانی ایجاد کرده است و هنوز منبع بسیاری از بحث‌هاست.

 با این حال ان ال پی دانشی نبوده است که یک شبه ظهور کند. اگرچه سال ۱۹۷۵، نگارش اولین کتاب ریچارد بندلر و جان گریندر با عنوان “ساختار جادو” نقطه آغاز ان ال پی شناخته می‌شود، ولی این دانش ریشه در نظریه‌ها، اندیشه‌ها، افکار و یافته‌های دیگر دانشمندان و اندیشمندانی دارد که هریک خود نقش مهمی در ظهور یا اشاعه علوم داشته‌اند.

شناخت‌شناسی NLP

شناخت‌شناسی یکی از زیرمجموعه‌های علم فلسفه است که به “نظریه علم” می‌پردازد. سوال مهم در شناخت‌شناسی این است که چه مجموعه‌ای از داده‌ها و اطلاعات علم تلقی می‌شوند و چگونه می‌توان به آن علم دست یافت.

آن چنان که گریگوری بیتسون، یکی از زبان‌شناسانی که تاثیر عمیقی در پیدایش ان ال پی داشته است، تعریف می‌کند: “شناخت‌شناسی، تاریخ شکل‌گیری و ریشه‌های یک علم است و به دنبال پاسخ به این سوال کلیدی است که: ما چگونه می‌دانیم که می‌دانیم؟”

 شناخت‌شناسی ان ال پی با این پیش‌فرض شروع می‌شود: “نقشه، سرزمین نیست”. 

این جمله‌ای است که برای اولین بار توسط آلفرد کورزیبسکی، مطرح شد و بعدها به عنوان یکی از مهم‌ترین پیش‌فرض‌های nlp از سوی بنیانگذاران این دانش به کار برده شد.

 

مفهوم جمله “نقشه، سرزمین نیست” این است که هریک از ما قابلیت‌های خود را براساس باورهایی که در ذهن داریم مشخص می‌کنیم.

باورهای ما “نقشه” ذهنی ماست و “سرزمین” محیطی است که ما در آن عمل می‌کنیم یا به آن واکنش نشان می‌دهیم. NLP به ما می‌آموزد که یک نقشه ذهنی واقعی‌تر نسبت به یک نقشه ذهنی دیگر نیست، بلکه این باورهای ما است که می‌تواند گزینه‌ها و راه‌های بیشتری را در برابر ما قرار دهد.

از دیدگاه NLP، یک انسان دانا کسی نیست که پاسخ بسیاری از سوال‌ها را از قبل بداند، بلکه کسی است که بتواند سوال‌های مناسبی را طرح کند که از طریق آن بتواند به پاسخ‌های مناسب دست یابد. هدف از یادگیری ان ال پی یافتن راه‌حل‌های بسیاری از مشکلاتی است که با آنها مواجه می‌شویم.

 

 

هدف از یادگیری nlp

در همین راستا، هدف از یادگیری nlp، آموختن راه‌ها و اصولی است که از طریق آنها بتوان با الگوسازی گزینه‌های بیشتری را در مسیر زندگی پیدا کرد.

انعطاف‌پذیری یکی از اصول مهم و اصلی nlp است که با آن می‌توان از گزینه‌های بیشتری برخوردار شد. همچنین ان ال پی بر این اصل تاکید دارد که انسان ناتوانی وجود ندارد، تنها حالت‌های ناتوانی وجود دارند.  بنابراین، باورهای هر انسانی در تعیین الگوی رفتاری او مهم است. به عبارت دیگر، توانایی یا ناتوانی انسان بستگی به باورهای او دارد. 

شناخت‌شناسی nlp در عمل

شناخت‌شناسی ان ال پی در عمل بر تفاوت‌ها و تمایزهای انسان‌ها در الگوهای رفتاری و مهارت‌هایشان تاکید دارد، اینکه چگونه برخی با رسیدن به اهداف، خود را از دیگران متمایز می‌کنند.

شناخت‌شناسی nlp در عمل به دنبال پاسخگویی به سوالات متعددی است، از جمله:
ما چگونه می‌دانیم آنچه را که می‌دانیم؟
چگونه می‌دانیم که می‌توانیم؟
چگونه می‌دانیم که دیگری به آنچه که می‌داند، آگاهی دارد؟
چگونه او به آنچه می‌داند، واقف است و چگونه ما می‌توانیم دانسته‌ها و آموخته‌های خود را توسعه دهیم؟

همچنین شناخت‌شناسی nlp در عمل به مجموعه‌ای از ارزش‌ها اشاره دارد.  اساس ان ال پی براساس یادگیری و ایجاد تغییر استوار است، به گونه‌ای که بتوان به اهداف موردنظر رسید. مجموعه‌ای از روش‌ها و تکنیک‌های nlp با این هدف پایه‌گذاری شده‌اند. 

یکی دیگر از جنبه‌های شناخت‌شناسی nlp در عمل، به دنبال پاسخگویی به سوالاتی از این قبیل است: چگونه می‌دانید آنچه را که آموخته‌اید؟ آموخته‌هایتان چگونه بر شما تاثیر می‌گذارد یا موجب تغییرات در شما می‌شود؟ سوال‌های متعددی از این دست مطرح است که ان ال پی به دنبال پاسخگویی به آن‌هاست.

یکی از وظایف مهم شناخت‌شناسی nlp، قبولاندن این تفکر و باور است که می‌توان الگوهای قدیمی ناکارآمد را زیر سوال برد و آنها را با الگوهای جدید جایگزین کرد.

 

منبع: آکادمیک NLP
برگرفته از کتاب مبانی، الگوها و تکنیک‌های برنامه‌ریزی عصبی زبانی- دکتر منصور رحمانی