در اختلافات و تعارض‌ها چه کنیم؟

وقتی اختلاف و کشمکشی بین افراد بوجود می‌آید، افراد به ۵ طریق زیر با آن روبرو می‌شوند.

 

۱- روش برد- برد یا برد مضاعف (win- win)

مبنای این روش بررسی مسائل و جستجو برای یافتن زمینه‌های مشترک  می‌باشد.

طرفین مقاصد و هدف‌های یکدیگر را تشخیص می‌دهند، درک می‌کنند و با مهارت و خوی صلح‌جویانه به نحوی مسائل را حل و فصل می‌کنند.

در این روش علاوه بر اینکه اختلافات حل می‌شوند، روابط افراد نیز بهبود و گسترش پیدا می‌کند.

۲- روش برد- باخت یا تحمیل (win- lose)

در این روش افراد سعی می‌کنند که  راه‌حل مورد نظر یا نظرات خود را بر دیگران تحمیل کنند . در نتیجه در این روش جبهه‌گیری، خصومت و کینه‌توزی بین افراد ایجاد می‌شود.

اگر کسی منافع خود را کانون توجه قرار دهد و به قیمت زیرپا گذاشتن منافع دیگری بخواهد به مقاصد خود دست یابد، به روش برد- باخت توسل جسته است.

در چنین شرایطی شاید یک برد موقتی صورت بگیرد اما طرف دیگر در موضع دفاعی قرار می‌گیرد و به فکر می‌افتد که دیر یا زود کار نفر اول را تلافی کند.

 

۳- روش باخت- باخت یا باخت مضاعف (lose- lose)

اگر طرفین در پرداختن و رسیدگی به اختلافات امروز و فردا کنند و بررسی آن موضوع را یا نادیده بگیرند و یا به تعویق بیاندازند، هر دو طرف بازنده هستند.

در این روش نه تنها نتیجه‌ای عاید هیچ‌کدام از طرفین نمی‌شود بلکه ر یشه اختلافات به تدریج قوت گرفته و در درازمدت به عقده/ کینه/ دلخوری تبدیل می‌شود. 

در این حالت شکاف و اختلافات هر لحظه گسترش می‌یابد. گاهی در این روش با نادیده گرفتن مقاصد و تمایلات دو طرف راه‌حل را به شانس و تقدیر گره می‌زنند.

 

۴- روش باخت- برد یا توافق (lose- win)

در این روش اگرچه احساس می‌کنیم که منافع ما کاملا رعایت نمی‌شود اما سازگاری پیشه می‌کنیم و وانمود می‌کنیم که همه‌چیز بر وفق مراد است، به بیان دیگر در روش باخت- برد فقط تقاضاها و امیال طرف مقابل در نظر گرفته می‌شود.

برخی اوقات اگر مورد اختلاف چندان برای ما مهم نباشد و یا اگر روابط ما نسبت به مورد اختلاف رجحان و برتری داشته باشد مصلحت حکم می‌کند که به نفع خود با طرف مقابل سازش کنیم، مخصوصا اگر امیال و خواسته‌هایمان به طور جدی، مورد تخطی قرار نگیرد.

 

۵- مصالحه و سازش (compromise)

آخرین شیوه برخورد با اختلافات تقسیم‌کردن موارد اختلاف بین طرفین است. در چنین شرایطی خواسته‌ها و امیال هیچ‌کدام از طرفین کاملا برآورده نمی‌شود.

بعضی اوقات مصالحه بهترین شیوه برخورد با اختلافات است. زیرا ضمن آنکه راه‌حل قابل قبول، عملی و معقولی به شمار می‌رود، کمترین آسیب را به روابط دو طرف وارد می‌کند.

در مصالحه هرطرف امتیازی برای طرف دیگر قائل می‌شود و به اصطلاح به گونه‌ای با فرد دیگر کنار می‌آید، در نتیجه  هیچ‌کدام از طرفین کاملا برنده یا کاملا بازنده نیستند. 

 

خب، تا اینجا با هم ۵ نوع شیوه برخورد در اختلافات و تعارض‌ها را بررسی کردیم. حالا میخواهیم یاد بگیریم که چه کاری انجام بدیم که به برد مضاعف دست پیدا کنیم.

 

دستیابی به رابطه برد- برد

برای دستیابی به رابطه برد- برد، ۱۲ مورد زیر را مورد توجه و عنایت خودتون قرار بدید:

 

 

۱- احترام متقابل
اولین و مهمترین نکته در بررسی اختلافات اینست که  هم به خود و هم به طرف مقابلتان احترام بگذارید .

 

۲- در جستجوی زمینه‌ها و نکات مشترک باشید.

 

۳- اهداف، نیازها و نگرانی‌های خود را مطرح کنید
خواسته‌ها، نیازها، توقعات، نگرانی‌ها، دلواپسی‌های خود و فرد دیگر را در نظر بگیرید.

شاید در اینجا لازم باشد که با خودتان خلوت کنید و شروع به نوشتن کنید تا بتوانید در فرصت مناسب آنها را مطرح کنید.
مثل «من و تو هر دو همین را میخواهیم» یا « من معتقدم که برای هر دوی ما انجام این‌کار صلاح نیست» و ….

 

۴- اگر لازم شد و متوجه شدید که به هیچ‌وجه نمی‌توانید به توافق برسید،  مسئله و مورد اختلاف را بار دیگر و از زاویه دیگری بررسی و مطرح کنید. 

 

 

۵- نتایج قابل قبول دو طرف را کانون توجه قرار دهید، چارچوب‌ها و اهداف مشترکی را پیدا کنید.

 

۶- انعطاف‌پذیر باشید و راه‌حل‌های مختلف را بررسی کنید و بدانید که تنها یک راه‌حل وجود ندارد.

 

۷- ذهن خود را باز نگه دارید.

انعطاف‌ناپذیری، تعصب، تنگ‌نظری، یک دنده بودن، فکرهای کلیشه‌ای و … به رفع کشمکش کمکی نمی‌کند.
هرچه بیشتر چاره‌اندیشی کنید ذهنتان به راه‌حل‌های متعددی گشوده می‌شود.

 

۸- مثبت باشید نه منفی،  رفتار حاصل رفتار است.

وقتی می‌گویید: «ما هرگز به جایی نمی‌رسیم»، «تو کاملا اشتباه می‌کنی» عکس‌العمل‌های منفی، بحث و جدل‌های منفی و یا حتی سکوت بی‌حاصل را بوجود می‌آورد.

پس قبل از ابراز مخالفت باید دلایل خود را مطرح کنید با ذکر عبارات مثبتی مثل: « من موافقم که …. » موضوع را مطرح کنید.

 

 

۹- در کنار هم به حل و فصل مطالب بپردازید، از راه دور و در مقابل هم برای رفع اختلاف تلاش نکنید. 

 

۱۰- کلمات اما، با وجود این، هرچند را در اختلافات استفاده نکنید.

 

چرا؟

به دلیل اینکه وقتی کلمه اما را در جملات خود بکار می‌برید در حقیقت مطالبی را که در گذشته مورد بحث قرار گرفته است را نقض می‌کنید و به این ترتیب نقطه نظرهای طرف مقابل را نادیده می‌گیرید.

مثلا: « بله من منظور شما را می‌فهمم، اما…..»، « گزارش خوب بود، اما….»

احتمالا الان با این دو مساله متوجه شدید که همین یک کلمه، موجب تنش و اختلاف بیشتر می‌شود.

 

۱۱- اگر شیوه برخورد شما با مسئله ثمربخش نیست، در آن  تغییری بوجود آورید.
اگر رویه و روش معمول شما به حل تعارض‌ها کمک نمی‌کند، پس شرایط، روش و محیط گفتگو را تغییر دهید.

 

 

۱۲- نفس عمیق بکشید و از همه نیروهای ذهنی خودتان کمک بگیرید.

داشتن فشار روانی و تنش مانع کار موثر مغز است و قادر نخواهید بود که مسائل خود را حل کنید.

 

 

خوشحال میشیم این روش‌ها رو استفاده کنید و نتیجه‌اش رو اینجا برامون بنویسید.

 

 

نویسنده: نسیم اینانلو (کارشناس روانشناسی و پژوهشگر و محقق NLP)

منبع: آکادمیک NLP