14 ویژگی افراد با عزت نفس پایین در NLP

تحقیقات و مطالعات فراوانی که علم برنامه ریزی عصبی زبانی (NLP) بر روی افراد مختلف انجام داد، ابعاد متفاوتی از خصوصیات افراد با عزت نفس پایین را آشکار ساخت.

 

 چرا باید نشانه‌های افراد با عزت‌نفس پایین را بدانیم؟

از آنجاییکه عزت‌نفس پدیده‌ای درونی می‌باشد و بی توجهی به آن می‌تواند بر سطوح مختلف زندگی ما تاثیرگذار باشد، شناسایی ویژگیهای افراد با عزت‌نفس پایین به دو دلیل زیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است:

 

۱- برای اینکه در هر لحظه و با توجه به افکار و احساسات خود،‌ بتوانیم میزان عزت‌نفس‌مان را مشخص سازیم. این کار یعنی در اختیارداشتن یک متر مطمئن برای اینکه وضعیت خود را بدانیم و توجه بیشتر و دقیق‌تری بر اجرای تمرینات و تکنیکهایی که NLP ارائه می‌دهد، داشته باشیم.

۲- ممکن است در حال حاضر برخی از این نشانه‌ها را نداشته باشیم، اما به مرور زمان هر کدام از آنها در وجود ما فعال گردد.
یک جمله یا برخورد نامناسب از طرف اطرافیان کافیست تا هر کدام از این ویژگیها در ما شکل بگیرد و احساس درونی ما نسبت به خود را تغییر دهد. بنابراین باید هر لحظه آگاه باشیم تا در صورت لزوم از تمرینات و تکنیکهای مرتبط استفاده نماییم.

 

مهمترین علائم افراد با عزت‌نفس پایین عبارتند از:

۱- نمی‌توانند به راحتی از دیگران تعریف کنند.

این افراد نه تنها نمی‌توانند به راحتی از ویژگیهای مثبت دیگران تمجید کنند، بلکه اگر در مقابل آنها از شخصی دیگر تعریف شود احساس بدی پیدا می‌کنند و گمان می‌کنند تحسین دیگران به این معناست که “پس حتما من دوست‌داشتنی نیستم” و همین مساله باعث احساس ناتوانی در آنها می‌شود.
در برخی از موارد حتی ممکن است همه تلاش خود را برای تخریب وجهه دیگران به کار گیرند، اما قطعا احساس مثبتی نسبت به خود نخواهند داشت.

 

 اضطراب،حسادت و مقایسه در زمانی که از دیگران تعریف می‌شود،از خصوصیات افراد با عزت‌نفس پایین می‌باشد. 

 

۲- معمولا معذب هستند و نمی‌توانند در مقابل دیگران گشاده‌رو باشند.

یکی دیگر از نشانه‌های افراد با عزت‌نفس پایین این است که با دیگران راحت نیستند. مثلا در یک مهمانی شاید با ظاهرسازی سعی کنند خود را خوشحال نشان دهند، اما از درون عذاب می‌کشند و دائما به دنبال آنالیز و تجزیه و تحلیل دیگران هستند.

 

۳- استقلال نظر خود را محترم نمی‌شمارند.

این اشخاص معمولا اگر با موضوعی مخالف باشند، به صورت صریح و واضح مخالفت خود را بیان نمی‌کنند. گاهی از اظهارنظر یا پاسخ طفره می‌روند و گاهی به ظاهر موافقت می‌کنند،‌ اما از درون احساس ناراحتی می‌کنند. ترس از مورد قضاوت دیگران قرار گرفتن، نگرانی از مخالفت با افکار و عقاید و احساساتشان و طرد شدن توسط دیگران، از مجموعه دلایلی هستند که باعث می‌شود این افراد رک‌گو نباشند و قدرت “نه گفتن” و یا حتی اظهار نظر مخالف نداشته باشند.

 

۴- اعتراف به اشتباه برای این افراد بسیار مشکل می‌باشد.

یکی دیگر از خصوصیات افراد با عزت‌نفس پایین این است که به دیلی احساس عدم امنیت، نمی‌توانند به راحتی به اشتباهاتشان اعتراف کنند. البته وقتی از اعتراف صحبت می‌کنیم باید به فضا و افرادی که مخاطب ما هستند هم توجه داشته باشیم.
مساله مهم این است که اعتراف به اشتباه نباید باعث خودکم‌بینی و احساس بی‌ارزشی شود. اشخاص با عزت‌نفس پایین معمولا با توجیه، بهانه‌تراشی و انتقاد از دیگران از زیربار پذیرش اشتباهات خود، شانه خالی می‌کنند.

 

 ابوعلی سینا:کسی که برای ۱ اشتباه،۱۰۰۰دلیل بیاورد، در مجموع ۱۰۰۱ اشتباه انجام داده است. 

 

۵- طاقت شنیدن انتقاد را ندارند.

از آنجاییکه افراد با عزت‌نفس پایین احساس می‌کنند که اگر از آنها انتقادی شود به این معناست که آنها فرد شایسته‌ای نیستند، معمولا در برابر انتقاد واکنشهای درونی یا بیرونی شدیدی انجام می‌دهند.
در عین حال خودشان، اغلب و به سرعت از دیگران انتقاد می‌کنند تا به نوعی هم دیگران را از موضوع اصلی منحرف کنند و هم خود به ارزیابی درونی خویش نپردازند.

۶- تاییدطلب هستند.

یکی دیگر از ویژگیهای افراد با عزت‌نفس پایین این است که این اشخاص در انتخابها و تصمیمات خود معمولا مستقل عمل نمی‌کنند و به دنبال تایید دیگران هستند.
گاهی اوقات حتی زمانی که می‌خواهند کاری را انجام دهند، در ذهن خود به این موضوع فکر می‌کنند که آیا این‌کار مورد پسند دیگران به خصوص اطرافیان می‌باشد یا خیر.
به همین خاطر متحمل استرسها و ترسهای زیادی می‌شوند و از آنجاییکه استقلال و ارزشمندی کافی را در وجود خود نمی‌بینند، بسیاری از تصمیمات خود را تا زمانی که دیگران آنها را تایید نکرده باشند، به تعویق می‌اندازند.

 

۷- به شدت خود را با دیگران مقایسه می‌کنند.

افراد با عزت‌نفس پایین دائما در حال مقایسه خود با دیگران هستند و هر جا احساس کنند از فردی که خود را با او مقایسه می‌کنند موقعیت‌های بهتری دارند، خیالشان راحت می‌شود و در غیراینصورت به هم می‌ریزند و عصبی می‌شوند.
در این شرایط بی‌انگیزگی، کوچک شمردن خود و بی‌توجهی به میزان تلاشها و موفقیتهای قبلی باعث می‌شود تا عزت‌نفس آنها به شدت کاهش یابد.
گاهی هم وقتی احساس کنند از دیگران جا مانده‌اند، درصدد تخریب و بدگویی و حتی انتقام از طرف مقابل بر می‌آیند.

 

۸- از شکست می‌ترسند.

یکی دیگر از خصوصیات افراد با عزت‌نفس پایین این است که به شدت از شکست وحشت دارند.
این اشخاص احساس می‌کنند که شکست به منزله پایان هر چیزی می‌باشد و وقتی شکست می‌خورند، فکر می‌کنند که فرد نالایقی هستند.
در نتیجه افکار و احساسات بدی را در خود پرورش می‌دهند و همین مساله باعث کاهش عزت‌نفس در آنها می‌شود. این افراد معمولا به خاطر همین ترسها، ‌یا کاری را شروع نمی‌کنند و یا به محض اینکه در کاری ناموفق عمل می‌کنند، آن را رها می‌کنند.

۹- از موفقیت هم می‌ترسند.

از آنجاییکه شخص با عزت‌نفس پایین خود را شایسته موفقیت نمی‌داند، گاهی به بسیاری از موقعیت‌ها پشت‌پا می‌زند. حتی در مواقعی کاری را شروع‌ می‌کند و وقتی احساس می‌کند که در حال نزدیک‌شدن به موفقیت‌ است، دچار شک و تردید می شود.
در این حالت او گمان می‌کند که حتما همه چیز به خوبی پیش نرفته است یا یک جای کار ایراد دارد!

این افراد حتی ممکن است در زندگی زناشویی خود نتوانند رابطه‌ای عاشقانه با همسر خود برقرار کنند، چون خود را شایسته و لایق خوشحال بودن و عشق ورزیدن و عشق گرفتن نمی‌دانند.

 

۱۰- حد و مرز رفتاری مشخصی ندارند.

از دیگر خصوصیات افراد با‌ عزت‌نفس پایین این است که در مواقع مختلفی از زندگی تعادل رفتاری خود را از دست می‌دهند. در بعضی مواقع به شدت بر روی مواضع خود سفت و سخت عمل می‌کنند و در مواقعی دیگر کاملا سست عمل می‌کنند و به دیگران به راحتی اجازه ورود به حریم شخصی خود را می‌دهند.

در رابطه با بیان احساسات نیز به همین شکل عمل می‌کنند. در مواردی به شدت احساسات خود را مخفی می‌کنند و در مواردی بیش از اندازه احساسات خود را بیان می‌کنند.

 

 افراد با عزت‌نفس پایین گاهی کارهایی می‌کنند که طرف مقابل بلاتکلیف می‌ماند. یعنی در زمانهایی بیش از حد منعطف هستند و در زمانهایی دیگر، بیش از حد سخت‌گیر. 

 

۱۱- بیشتر از اینکه بر روی کیفیت متمرکز شوند بر روی کمیت متمرکز هستند.

این افراد از آنجایی که می‌خواهند بیشتر مورد توجه قرار گیرند و دیده شوند، در اغلب اوقات کیفیت را فدای کمیت می‌کنند. مثلا بیشتر از آنکه به فکر افزایش کیفی توانمندیها و مهارتهای خود باشند، به دنبال اخذ مدارک جعلی و نامعتبر هستند. یعنی فکر می‌کنند هر چقدر مدارک و گواهینامه‌های بیشتری داشته باشند، به همان اندازه بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند. در حالی که با این طرز فکر در حال خود فریبی هستند و نمی‌توانند به رضایت خاطری پایدار دست یابند.

 

۱۲- تحمل تنهایی را ندارند.

از دیگر نشانه‌های افراد با عزت‌نفس پایین این است که این اشخاص نمی‌توانند تنهایی را تحمل کنند، زیرا نمی‌خواهند در خود تعمق کنند. زمانی که تنها میمانند احساس می‌کنندکه دیگر دوست‌داشتنی نیستند.
برای همین گاهی حتی به صورت ظاهری دوروبر خود را شلوغ می‌کنند. این افراد گاهی آن چنان رنگ عوض می‌کنند که دیگران متعجب می‌شوند، زیرا نمی‌خواهند اطرافیان خود را از دست بدهند.

 افراد با عزت‌نفس پایین هویت مشخصی ندارند و دائما رنگ عوض می‌کنند. 

۱۳- مهرطلب هستند.

یکی دیگر از خصوصیات افراد با عزت‌نفس پایین این است که همواره در انتظار دریافت محبت از سوی دیگران هستند. برای همین است که شاید به شدت به شخصی دیگر وابسته شوند و امنیت و آرامش خود را در وجود و حضور او جستجو کنند. این افراد معمولا خود را دست کم می‌گیرند و از کسانی که به آنها محبت می‌کنند بت می‌سازند. حال وقتی به هر دلیلی این محبت را دریافت نکنند به شدت عصبی و بی‌قرار می‌شوند و حتی شاید با دست خود، بتی را که ساخته‌اند تخریب نمایند.

 

۱۴- خیلی به دنبال کسب مهارتهای جدید نمی‌روند

از آنجایی‌که یک فرد با عزت‌نفس پایین آینده روشنی را برای خود متصور نمی‌شود، تمایل چندانی هم برای یادگیری مهارتهای جدید از خود نشان نمی‌دهد. این افراد معمولا به خود می‌گویند: “مهارت جدیدی را یاد بگیرم که چی بشه؟”، “اصلا به چه درد من می‌خوره؟”

 

چند نکته مهم:

1. موارد مطرح شده، مجموعه ویژگیهای افراد با عزت‌نفس پایین می‌باشد. دلیلی ندارد که اولا شما همه این ویژگیها را داشته باشید و ثانیا هر ویژگی را به صورت کامل داشته باشید.
2. اگر حتی فقط یکی از خصوصیات افراد با عزت نفس پایین شامل حال شما شود، یعنی لازم است تا بر روی عزت نفس خود کار کنید. عزت‌نفس اغلب به صورت پنهان عمل می‌کند و یک ویژگی می‌تواند به سرعت باعث شکل‌گیری سایر ویژگیها در انسان گردد.
   
3. با توجه به تجربیات فراوان در ۸ سال گذشته و در برخورد با مراجعین و دانشجویان مختلف،‌ متاسفانه دریافته‌ام که نزدیک به ۸۰% افراد از عزت‌نفس کافی در زندگی برخوردار نیستند.

بنابراین پیام واضح من به شما دوست عزیز این است: “اگر تنها یکی از ویژگیهای مطرح شده شامل حال شما می‌شود، حضور در دوره “تقویت عزت‌نفس با تکنیکهای NLP” برای شما ضروری می‌باشد، چه برسد به اینکه ویژگیهای بیشتری نیز در شما وجود داشته باشد. بنابراین از شما دعوت می‌کنم تا با کلیک بر روی لینک زیر، ابتدا در رابطه با این دوره اطلاعات لازم را کسب کنید و سپس اگر تمایل داشتید، در این دوره فوق‌العاده که شامل تمامی منابع موجود در زمینه تقویت عزت‌نفس با تکنیک‌های NLP می‌باشد، ثبت‌نام فرمایید.

 

نویسنده: مهدی عرب زاده مدرس NLP
منبع: آکادمیک NLP