پدر، مادر، همسر یا فرزند عزیز! در این مقاله می‌خواهم به شما بگویم: ارتباط میان اعضای یک خانواده می‌تواند کاملا محترمانه باشد، اما هرگز موثر نباشد! 

ارتباط موثر در خانواده فقط یک تعریف دارد: ارتباطی که باعث رشد شخصیت، افزایش عزت‌نفس، مسوولیت‌پذیری، قدرت تصمیم‌گیری و مدیریت هیجانات در میان تمام اعضای آن گردد.

پس اگر خواهان این نوع ارتباط هستید، به تمام موارد زیر با دقت توجه کنید و هیچ‌کدام را سانسور نکنید!

 

۷ قانون کارآمد برای برقراری ارتباط موثر در خانواده

۱- محرم اسرار یکدیگر باشید.

چند بار جملاتی مانند این را شنیده‌اید: “حالا مگه چی شده؟ پدرم که بد ما رو نمی‌خواد. تو هم زیادی سخت می‌گیری”.

دوست عزیزم وقتی یکی از اعضای خانواده به شما می‌گوید: “این یک راز است” یا ” این حرف بین خودمان بماند“، یعنی برای او مهم است که حرف‌های گفته شده جایی فاش نشود، حتی اگر برای شما مهم نباشد!

به عنوان کسی که در چند سال گذشته با خانواده‌های متعددی در جلسات مشاوره برخورد داشته‌ام، با قطعیت به شما می‌گویم:  بسیاری از زوجین بر سر مسائلی اختلاف دارند که اصلا به خودشان مربوط نیست و همین افشای اسرار خانوادگی باعث دخالت‌های خواسته یا ناخواسته دیگران در زندگی آنها شده است. 

اجازه ندهید که طرف مقابل شما بخاطر عدم رعایت این مساله توسط شما، رازهایش را در جای دیگر و با افراد نااهل مطرح کند و پنجره دل خود را به روی دیگران باز کند.

 

۲- از این جملات به شدت بپرهیزید…

ازت متنفرم!

حالم ازت بهم می‌خوره!

صبر کن، درستت می‌کنم!

من که بالاخره بارم رو می‌بندم و از این زندگی بیرون می‌رم!

بذار بزرگ شی، ولت می‌کنم و می‌رم!

فکر نکنید که وقتی عصبانی هستید و این جملات را می‌گویید، بعد از مدت کوتاهی می‌توانید جبران کنید.
این جملات و مشابه آنها مانند تیر خلاص در ارتباطات خانوادگی عمل می‌کنند، زیرا احساس امنیت طرف مقابل را تهدید می‌کنند.

“امنیت” موضوعی نیست که ضمیر ناخودآگاه ما به راحتی از آن بگذرد. نمی‌توانید با یک عذرخواهی ساده انتظار داشته باشید که همسر یا فرزند شما به آسانی این حرف‌ها را فراموش کند.

پس از همین حالا و برای برقراری ارتباط موثر در خانواده، جملاتی که به اعضای خانواده احساس امنیت می‌دهند را انتخاب و دائما از آنها استفاده کنید.

 

۳- این حلقه، گم نشود…

احترام، حلقه گمشده بسیاری از ارتباطات خانوادگی می‌باشد. محترمانه حرف‌ زدن، تنها بخش کوچکی از “اصل احترام” است.

احترام واقعی یعنی توجه به احساسات همه اعضای خانواده، حتی اگر ما موافق نباشیم. یعنی درک اینکه بقیه هم می‌توانند عصبانی شوند، همانطور که من می‌توانم عصبانی شوم.

ولی اجازه نمی‌دهیم که عصبانیت به خشم تبدیل شود، چون همدیگر را قضاوت نمی‌کنیم، متلک نمی‌اندازیم، مسخره نمی‌کنیم، صریح حرف می‌زنیم و به ارزش‌های یکدیگر حتی اگر کاملا با هم مخالف باشند، احترام می‌گذاریم.

 گاهی اوقات ترمز خود را بکشید و فقط چند ثانیه، خود را جای طرف مقابل بگذارید. راه دوری نمی‌رود! 

 

۴- ای بابا، بازم رفت بالای منبر…

نصیحت، بازجویی و تفحص، جواب نمی‌دهد. برای حل مسائل و مشکلات خانوادگی، از روش “حل مساله” استفاده کنید. جلسات خانوادگی منظم ترتیب دهید و با حضور همه اعضای مربوط در آن مساله، موضوعات را بررسی و نتیجه‌گیری کنید.

راهکارهایی که به دست می‌آیند، باید مورد تایید و قابل انجام برای همه اعضای درگیر باشند. سپس آنها را مانند یک قانون ثبت کنید و از یکدیگر بخواهید تا قانون وضع شده را یکبار بیان کنند.

برای تخلف از قانون هم چاره‌ای خانوادگی بیندیشید که نه سیخ بسوزد و نه کباب!

در انتها هم حتما زمانی را برای برگزاری جلسه بازنگری مشخص کنید تا مشکلات احتمالی تصمیم‌گیریهای صورت گرفته را بررسی کنید.

حل مساله، بهترین جایگزین پند و نصیحت و ابزاری قدرتمند در برقراری ارتباط موثر در خانواده می‌باشد. آن را جدی بگیرید.

۵- نیمه پر لیوان را ببین!

 منفی‌نگری در محیط خانواده هیچ جایگاهی ندارد، چون قرار نیست کسی بر سر دیگری کلاه بگذارد! 

در هر خانواده‌ای شاید مواردی مانند بیماری، استرس، ورشکستگی یا هر چیز دیگری اتفاق بیفتند. بگردید و از دل منفی‌ترین مسائل هم نکته مثبتی پیدا کنید که به دوام ارتباطات شما کمک کند.

مثلا فوت یکی از اقوام درجه یک می‌تواند به منزله این باشد که باید قدر یکدیگر را بیشتر بدانیم. مثبت‌نگری را در خانواده جا بیندازید. بهترین مکان برای تبدیل چالش‌ها به فرصت‌ها، محیط خانواده است.

۶- یه گوش در نباشه و دیگری دروازه…

شنونده خوبی باشید. حرف‌های یکدیگر را خوب گوش دهید. وقتی یکی از اعضا می‌خواهد موضوعی را بیان کند، مطمئن باشید که در این لحظه، شما فرد دلپذیر او هستید.
اجازه ندهید احساسات اعضای خانواده بر روی هم تلنبار شوند.

 همدل باشید، حتی اگر همدرد نیستید.   گوش دادن موثر، یکی از موضوعات بسیار مهم مطرح شده در NLP می‌باشد. به آن توجه کنید.

۷- زمانهایی را فقط به خودتان اختصاص دهید.

خلوت با خود، حق طبیعی شماست و باعث می‌شود آگاهانه‌تر به مسائل خانوادگی‌تان دقت کنید. این موضوع را برای همه اعضای خانواده تفهمیم کنید.

در زمان خلوت، به قضاوت ها و برداشت‌های خود در رابطه با سایر اعضای خانواده فکر کنید. به مواردی که می‌توانستید بهتر عمل کنید.
به زمان‌هایی که بی‌حوصله بودید و با استدلال‌های غلط خود، انگشت اتهام را به سمت فرد دیگری در خانواده نشانه گرفتید. قطعا این زمان‌های خلوت با خود، باعث آگاهی بیشتر و برقراری ارتباط موثر در خانواده خواهد شد.

پس لطفا به این ۷ مورد به دقت توجه کنید و همانطور که گفتم،  هیچ‌کدام را سانسور نکنید. 

 

نویسنده: مهدی عرب زاده مدرس NLP
منبع: آکادمیک NLP