در انیاگرام به چه مواردی پرداخته می‌شود؟

انیاگرام در رابطه با هر یک از تیپ‌های شخصیتی به بررسی موارد زیر می‌پردازد، بحث فوق‌العاده جالبی است، حتما ادامه مطلب را به دقت دنبال کنید:

۱- دیدگاه کلی به دنیا

انیاگرام بررسی می‌کند که هرکدام از تیپ‌های ۹گانه شخصیتی، یک دیدگاه کلی به دنیا دارند و همین دیدگاه باعث شکل‌گیری مجموعه‌ای از رفتارها در آن تیپ می‌شود. 

مثلا دیدگاه کلی تیپ ۳ نسبت به دنیا اینگونه است که جهان فقط برای قهرمان‌ها ارزش قائل است و اگر نفر اول نباشی، به تو توجهی نمی‌شود. پس نباید بازنده شوی. همین نوع نگاه، باعث شکل‌گیری مجموعه‌ای از رفتارها در تیپ ۳ می‌شود.

یا مثلا دیدگاه تیپ ۸ نسبت به دنیا اینگونه است که دنیا پر از بی‌عدالتی می‌باشد و من باید عدالت را برقرار سازم و از حق مظلوم دفاع کنم و همین دیدگاه و باورها در تیپ ۸، او را به سمت یکسری از رفتارها سوق می‌دهد.

۲- علایق و نگرانی‌ها

هر تیپی در اناگرام،  علایق و نگرانی‌های خاص خود  را دارد.

بعنوان مثال یکی از علایق تیپ ۲، کمک کردن و پاسخ‌دادن به نیازهای اطرافیانش است و یکی از نگرانی‌های او اینست که: ” نکنه نتونم کمکش کنم، نکنه از دستم ناراحت بشه و …..”

همین تفکر، همین نگرانی‌ها و همین علایق باعث بروز یکسری از رفتارهای خاص در تیپ ۲ می‌شود.

۳- ارزش‌های شخصیتی

انیاگرام در رابطه با هریک از تیپ‌های شخصیتی، ارزش‌های عمیق آنها را شناسایی می‌کند. 

ما یکسری ارزش‌های کلی داریم که برای همه افراد مهم است، مثل: احترام، امنیت، خانواده، پول، سلامتی و ….

اما برخی از ارزش‌ها، عمیق و درونی است که  مختص به تیپ شخصیتی ماست و در هر تیپی با تیپ شخصیتی دیگر متفاوت است.

مثلا یکی از ارزش‌های تیپ ۴ اینست که دنبال چیزهای دست نیافتی برود و آن را بدست بیاورد. او از زندگی معمولی بیزار است و یکی از عواملی که باعث می‌شود تیپ ۴ در اغلب اوقات ناراحت باشد، همین است که همیشه در انتظار چیزی است که ندارد.

دقیقا در انیاگرام این ارزش‌ها شناسایی شده و افراد در تیپ‌های مختلف یاد می‌گیرند که چطور به ارزشهای خود توجه کنند و در عین حال به سمت تعادل روانی حرکت کنند.

یا یکی از ارزش‌های درونی تیپ ۶ اینست که از جنگ و دعوا به هر شکلی فاصله بگیرد.

۴- اولویت‌های اصلی

اناگرام،  اولویت‌های اصلی هر تیپ شخصیتی که خود مجموعه دیگری از رفتارها را تولید می‌کند ، بررسی می‌کند.

مثلا یکی از اولویت‌های تیپ ۷ دفاع از آزادی و رفع محدودیت است. دیدگاه تیپ ۷ اینست که انسان باید آزاد باشد.
هرجا که این آزادی مورد تهدید واقع شود، تیپ ۷ واکنش نشان می‌دهد.

یا مثلا یکی از اولویت‌های اصلی تیپ ۹، تاییدشدن توسط دیگران است. دیدگاه او این است که اگر دیگران حرف و نظر او را تایید کنند، آن کار را انجام دهد و اگر تایید نکنند، آن را انتخاب نکند.

۵- تغییرات شخصیتی

انیاگرام بررسی می‌کند که تیپ‌های شخصیتی وقتی در تعادل و امنیت روانی قرار دارند، یکسری از رفتارها را نشان می‌دهند و وقتی در  حالت فشار عصبی و استرس  باشند، رفتارهای دیگری را بروز می‌دهند.

در واقع انیاگرام مانند یک خط‌ کش عمل می‌کند که به ما می‌گوید که در حال حاضر در تعادل روانی قرار داریم یا تحت فشار عصبی هستیم.

ضمن اینکه تمرین‌های خاصی برای هر تیپ شخصیتی به منظور قرارگیری در حالت تعادل روانی ، وجود دارد.

مثلا تیپ ۱ وقتی حالش خوب است، ذهن آرامی دارد و دیگر قضاوت نمی‌کند، سخت‌گیری‌هایش کم می‌شود و به استراحت و تفریح هم می‌پردازد. ولی همین تیپ ۱ وقتی که حالش بد است و تحت فشار است، خود را کاملا محدود می‌کند، لذت را از زندگی‌اش حذف می‌کند، یاس و ناامیدی به سراغش می‌آید و در نتیجه به شدت عصبانی می شود.

۶- برخورد با احساسات

 هر تیپی احساساتش را به شکل خاصی بروز می‌دهد . به این بخش با دقت توجه کنید.

مثلا تیپ ۶ احساساتش را مخفی می‌کند و بروز نمی‌دهد تا وقتی‌که به یک‌نفر وابسته شود و به او اعتماد کند. در این حالت به شدت احساساتی برخورد می‌کند.

یا مثلا تیپ شخصیتی ۱، فردی احساساتی است ولی اعتقادش  اینست که طرف مقابل باید خود بفهمد که دوستش دارم و برای همین به جز در خلوت، احساسات خود را به سختی بروز می‌دهد.

یا مثلا تیپ شخصیتی ۴ در همه جا احساسات خود را به طرف مقابل بروز می‌دهد و انتظار دریافت احساسات را نیز دارد.

۷- رفتار در رابطه عاشقانه

 هر تیپی در روابط عاطفی خود هم مجموعه‌ای از رفتارهای خاص را انجام می‌دهد. 

مثلا تیپ ۵ در روابط عاشقانه‌اش، محبت می‌کند ولی باید حتما پس از این ابراز محبت، زمانی را به خلوت با خود اختصاص دهد.

یا مثلا تیپ ۲ در ابتدا خود را تسلیم طرف مقابل نشان می‌دهد، ولی هدفش اینست که مطمئن شود طرف مقابل به او اعتماد می‌کند و با او می‌ماند و بعد می‌خواهد او را کنترل کند.

۸- نگاه به کار

در این بخش هم تیپ‌های شخصیتی در انیاگرام تفکرات خاص خود را دارند  و بخاطر این تفکرات رفتارهای خاصی را بروز می‌دهند.

مثلا تیپ یکی‌ها، تفکرشان اینست که یک کار را یا قبول می‌کنم یا قبول نمی‌کنم ولی اگر قبول کردم حتی اگر خوشم هم نیاید، باید تا انتهای مسیر با قدرت جلو روم تا بهانه‌ای به دست کسی ندهم.

ولی تیپ‌ سه‌ای‌ها برعکس تیپ یکی‌ها که به کیفیت کار فکر می‌کنند، به کمیت فکر می‌کنند. تفکرشان اینست که تیراژ بالا باعث بهبود روندکاری می شود.

۹- مدل رفتار در محیط کار

 نوع نگاه به کار یک بخش است و مدل رفتار در محیط کار، بخشی دیگر. 

مثلا تیپ ۱ در محیط کار به شدت اخلاق مدار است و عقیده دارد که همه چیز باید برنامه داشته باشد و جزئیات مشخص باشد.

ولی تیپ سه، به جزئیات اهمیت نمی‌دهد و هدف نهایی را در نظر می‌گیرد و کوتاه‌ترین مسیر ممکن را انتخاب می‌کند و پیش خود میگوید: من به سمت مسیر نهایی حرکت می‌کنم و اگر جایی از مسیر نیاز به اصلاح داشت، آن را اصلاح می کنم.

۱۰- شیوه مدیریت و رهبری

یعنی هر تیپی در جایگاه مدیریت و رهبری،  رفتارهای ویژه‌ای را از خود بروز می‌دهد .

مثلا تیپ ۴ که به شدت احساساتی است، اگر قرار باشد مدیریت و رهبری را به عهده بگیرد، با شور و حرارت و رقابت‌طلبی به سمت هدف حرکت می‌کند، ریسک‌های زیادی انجام می‌دهد و اتفاقا بسیار موثر هم عمل می‌کند.

۱۱- نقاط قوت و ضعف شخصیتی

اناگرام معتقد است که هر تیپ شخصیتی  نقاط قوت و ضعف خاص  خود را دارد.

مثلا نقطه قوت تیپ ۹ اینست که میتواند افراد را کنار هم جمع کند، اگر کدورتی در جمع وجود دارد آن را رفع کند و با صحبت‌کردن می‌تواند جمع را گرم کند.

و نقطه ضعف همین تیپ اینست که حتی اگر کسی او را اذیت کند، نمی‌تواند رک‌گو باشد.

۱۲- استعدادهای بالقوه 

هر تیپی مجموعه‌ای از استعداهای بالقوه را دارد که اگر آنها را کشف کند و برایشان اقدام انجام دهد،  خیلی سریع‌تر هم موفق می‌شود. 

مثلا یکی از استعدادهای بالقوه تیپ ۴، هنر این تیپ است که اگر به سمت هنر برود، خیلی سریع موفق می‌شود.

یا یکی از استعداهای فوق‌العاده تیپ ۵ قدرت جمع‌آوری مطالب و طبقه‌بندی آنهاست. این تیپ به شدت قدرت این را دارد که مطالب را به هم ربط دهد و آنها را دسته‌بندی کند.

نویسنده: مهدی عرب زاده مدرس NLP و انیاگرام
منبع: آکادمیک NLP